วิธีการต่อเต้ารับและสวิตช์

ลักษณะการต่อสายไฟใช้งานจุดที่มีสวิตช์และเต้ารับอยู่ด้วยกัน

การต่อสายไฟไปยังจุดต่าง ๆ สำหรับการใช้งานภายในบ้านนั้น มีทั้งแบบที่มีเพียงสวิตช์เปิด-ปิดไฟเพียงจุดเดียว แบบที่มีเฉพาะเต้ารับปลั๊กไฟโดยไม่มีสวิตช์ รวมถึงแบบที่มีทั้งเต้ารับปลั๊กไฟและสวิตช์อยู่ในจุดเดียวกัน อ่านดูแล้วเหมือนจะมีหลายแบบ ซึ่งก็ยังไม่หมดเพียงเท่านั้น เพราะนอกจากจะมีรูปแบบที่กล่าวมา ยังสามารถแบ่งประเภทของการเดินสายไฟออกเป็น 2 ลักษณะ ได้แก่

• แบบแยกวงจรแสงสว่างหรือสวิตช์ออกจากวงจรเต้ารับ
  
• แบบใช้วงจรร่วมกันทั้งคู่
  

โดยบทความนี้จะกล่าวถึงลักษณะ การต่อสายไฟใช้งานจุดที่มีสวิตช์และเต้ารับอยู่ด้วยกัน โดยแยกวงจรแสงสว่างออกจากวงจรเต้ารับ

การต่อสายไฟใช้งานจุดที่มีสวิตช์และเต้ารับอยู่ด้วยกัน แบบแยกวงจรแสงสว่างหรือสวิตช์ไฟฟ้าออกจากกัน

ภาพด้านล่างเป็นลักษณะของชุดเต้ารับกับสวิตช์ของแบรนด์ Vena รุ่น Meji ซึ่งมักเรียกกันว่าเป็น “สวิตช์ปลั๊กรุ่นเก่า” แต่ความจริงแล้วเป็น ปลั๊ก-สวิตช์-เต้ารับ ที่นิยมใช้กันในช่วงแรก ๆ ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าสามารถใช้งานได้ทนทาน และมีปัญหาน้อยมาก อย่างไรก็ตาม รุ่นนี้จะไม่สามารถใช้งานร่วมกับหน้ากาก หรือเต้ารับ-สวิตช์ของรุ่นปัจจุบันได้

ส่วนอันนี้เป็นคลิปการเปลี่ยนเต้ารับที่อาจจะไม่เหมือนกับบทความนี้แต่ใช้เป็นแนวทางๆได้ครับ

https://youtu.be/YdiyBfytqC4?si=dVNKYdLAtEnuNCaE

ต่อไปเรามาดูวงจรการต่อสายไฟจากภาพตัวอย่างกันครับ

ให้สังเกตคำว่า “วงจรย่อยที่ 1” และ “วงจรย่อยที่ 2” ซึ่งหมายถึงเบรกเกอร์นั่นเอง โดยสายที่มีไฟ (Line) เป็นสีน้ำตาลจะออกจากเบรกเกอร์ ส่วนสายสีน้ำเงินคือ สายนิวทรัล (Neutral) ซึ่งจะออกจากบาร์นิวทรัล หรือขั้วนิวทรัลของเบรกเกอร์นั้น (หากเบรกเกอร์เป็นแบบ 2 ขั้ว) และสายสีเขียวแถบเหลืองคือ สายกราวด์ (Ground) ที่ออกจากบาร์กราวด์

การเดินสายไฟแยกกันจากเบรกเกอร์ทั้ง 2 ตัว เป็นการแยกวงจรระหว่างแสงสว่าง (หรือสวิตช์) กับวงจรเต้ารับออกจากกันโดยสิ้นเชิง การเดินสายอาจใช้เป็นท่อร้อยสายไฟ หรือแบบตีกิ๊บก็ได้ แต่ควรเลือกชนิดและขนาดสายไฟให้เหมาะสมกับการใช้งานด้วย

ในจุดนี้ การใช้กล่องพักสายไฟ อาจมีหรือไม่มีก็ได้ ขึ้นอยู่กับลักษณะหน้างาน หากมีพื้นที่ติดตั้งกล่องพักสายไฟ ก็สามารถใช้ได้เลย ด้านในกล่องอาจเป็นจุดต่อสาย หรือลากสายผ่านอย่างเดียวก็ได้ แต่ควรเผื่อระยะสายไว้ด้วย เพื่อให้สะดวกต่อการจั้มสายในอนาคต

สำหรับ เต้ารับ ให้เดินสายไฟเข้าได้ทั้ง 3 เส้น ได้แก่ Line, Neutral และ Ground โดยบริเวณเต้ารับจะมีมาร์กตำแหน่งการต่อสายไว้ให้แล้ว

ในส่วนของ สวิตช์ ให้ใช้เฉพาะสาย Line สีน้ำตาล (มีไฟ) ต่อเข้าผ่านสวิตช์เท่านั้น ส่วนนิวทรัล (สีน้ำเงิน) สามารถลากไปยังหลอดไฟโดยตรงได้เลย ส่วนจะต่อกราวด์หรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับผู้ใช้งาน เพราะมาตรฐานยังไม่ได้บังคับให้ต่อกราวด์ในวงจรแสงสว่าง แต่บางกรณีอาจมีการระบุในแบบให้ต่อสายกราวด์เข้ากับโคมไฟโดยตรงเพื่อความปลอดภัย

เพียงเท่านี้ เราก็จะได้ชุดสวิตช์และเต้ารับที่อยู่ด้วยกัน โดย แยกวงจรแสงสว่างกับเต้ารับออกจากกัน พร้อมสำหรับการใช้งานแล้วครับ

ข้อดี - ข้อเสียของการแยกวงจร

มาดูข้อดีข้อเสียของการแยกวงจรกันบ้างครับ โดยเฉพาะในกรณีที่บ้านมีหลายชั้น สำหรับบ้านที่มีเพียงชั้นเดียว หรือหลายชั้น ชั้นล่างจะมี มาตรฐาน วสท. กำหนดให้แยกวงจรแสงสว่างและเต้ารับ ส่วนชั้นบนไม่ได้บังคับ

ข้อดี

• หากวงจรใดวงจรหนึ่งมีปัญหา อีกวงจรก็ยังสามารถใช้งานได้ เช่น หากเต้ารับมีปัญหา วงจรแสงสว่างยังเปิดไฟใช้งานได้ตามปกติ
  
• ช่วยให้สามารถแยกเบรกเกอร์ออกได้อย่างชัดเจนและปลอดภัยยิ่งขึ้น
  

ข้อเสีย

• มี ค่าใช้จ่ายเพิ่ม ทั้งในเรื่องปริมาณสายไฟ ขนาดท่อ และค่าแรงติดตั้ง
  

บทความนี้หวังว่าจะเป็นประโยชน์ไม่มากก็น้อยครับ ไม่ว่าผู้อ่านจะเห็นด้วยหรือคิดเห็นแตกต่างก็สามารถนำไปต่อยอดได้ และผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อมูลในบทความนี้จะช่วยในการศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมได้ครับ